زگیل تناسلی یا ویروس HPV (ویروس پاپیلوم انسانی) ، ویروسی است که منجر به ایجاد زگیل در نواحی مختلف پوست به ویژه اندام‌های تناسلی می‌شود، به همین دلیل به زگیل ایجاد شده توسط این ویروس‌ها در اندام جنسی، بیماری زگیل تناسلی می‌گویند. متاسفانه این ویروس درمان قطعی ندارد و تنها درمان‌هایی برای از بین بردن زگیل‌ها انجام می‌شود. از آنجایی که این ویروس می‌تواند در برخی موارد سبب بیماری‌های جدی‌تری مانند سرطان شود، آشنایی با علائم و راه‌های انتقال این ویروس ضرورت می‌یابد که در ادامه این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
زگیل تناسلی یا ویروس HPV چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV یک ویروس مسری است که بیش از 100 نوع مختلف دارد. این ویروس باعث ایجاد عفونت و زگیل‌های پوستی می‌شود. برخی از انواع HPV باعث ایجاد زگیل‌های مسطح در کف پاها می‌شوند، در حالی که برخی دیگر باعث ایجاد زگیل‌های برجسته‌تر در صورت و دست‌ها می‌شوند. حدود 40 نوع از این ویروس در اندام تناسلی زنان و مردان سبب ایجاد زگیل می‌شود که بیماری زگیل تناسلی شهرت دارد. زگیل تناسلی در واقع یک زائده‌ی نرم و گوشتی است که به رنگ پوست یا خاکستری مایل به سفید در نواحی تناسلی ظاهر می‌شود. زگیل‌های تناسلی اغلب ظاهری مانند گل کلم دارند، اما برخی صاف هستند. این عارضه‌های پوستی معمولاً دردناک نیستند و گاهی اوقات باعث می‌شوند که خونریزی خفیف، درد و ناراحتی و خارش یا سوزش ناحیه تناسلی داشته باشید.
علائم زگیل تناسلی یا ویروس HPV
با توجه به سیستم ایمنی بدن، ویروس پاپیلومای انسانی معمولا به بدون علامت در بدن وجود دارد، با این حال مهم‌ترین علائم این ویروس زگیل است که بسته به ناحیه درگیر شده ظاهری متفاوت دارند. زگیل‌های ناحیه تناسلی معولا به صورت مسطح یا برجسته در ناحیه فرج، مقعد، دهانه رحم یا واژن در زنان و همچنین در اطراف آلت تناسلی و کیسه بیضه مردان ایجاد می‌شود. این زگیل‌ها به ندرت دردناک هستند، اما برخی از آن‌ها سبب خارش یا درد می‌شوند. علاوه بر زگیل ناحیه تناسلی، زگیل‌هایی در ناحیه دست، انگشتان، کف پا به صورت مسطح یا کمی برجسته ایجاد می‌شوند که می‌توانند دردناک یا مستعد آسیب یا خونریزی باشند.
عوامل ابتلا به زگیل تناسلی
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را افزایش دهند عبارتند از:
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده
- داشتن یک عفونت مقاربتی دیگر
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف، مانند HIV یا داروهای پیوند عضو
این مقاله نیز ممکن است برای شما مفید باشد: خطرات زگیل تناسلی
چه نواحی زگیل تناسلی می‌گیرند؟
- ناحیه کشاله ران
- مقعد
- رکتوم
- آلت تناسلی و کیسه بیضه
- واژن (از جمله داخل واژن)، لابیاهای واژن (لابیا کوچک و لابیا بزرگ) و دهانه رحم
- لب، دهان، زبان یا گلو
علل ایجاد زگیل تناسلی
انواع خاصی از HPV باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شود. زگیل تناسلی از طریق تماس پوست به پوست در طول رابطه جنسی انتقال می‌یابد. سویه متفاوتی از HPV باعث ایجاد انواع زگیل‌هایی می‌شود که در سایر قسمت‌های بدن خود پیدا می‌کنید.
راه‌های انتقال زگیل تناسلی
زگیل تناسلی از طریق مقاربت جنسی، لمس دستگاه تناسلی و همچنین انجام رابطه جنسی دهانی به فردی که دارای HPV یا زگیل تناسلی است، انتقال می‌یابد. باید توجه داشته باشید که شما همچنین می‌توانید نوعی از HPV را داشته باشید که باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شود اما در واقع هرگز به زگیل تناسلی مبتلا نمی‌شوید. این بدان معنی است که شما می‌توانید HPV را به شریک زندگی خود منتقل کنید و آن‌ها می‌توانند زگیل تناسلی ایجاد کنند. همچنین به همین دلیل است که تشخیص اینکه کدام شریک به شما زگیل تناسلی داده است می‌تواند پیچیده باشد.
راه‌های جلوگیری از زگیل تناسلی یا ویروس HPV
توجه داشته باشید که ویروس پاپیلومای انسانی در روابط جنسی به سرعت منتقل می‌شود؛ بنابراین قبل از برقراری رابطه جنسی نکات زیر را رعایت کنید.
- واکسن HPV موسوم به گارداسیل یکی از راه‌های پیشگیری از ابتلا به این ویروس است، اما در افراد بالای 30 سال تاثیرپذیری کمتری دارد.
- هنگام برقراری رابطه جنسی استفاده از وسایل محافظتی مانند کاندوم توصیه می‌شود، با این حال کاندوم تضمین در صد در صدی برای جلوگیری از انتقال این ویروس نیست.
- از داشتن روابط جنسی پرخطر و تعدد در داشتن شرکای جنسی زیاد اجتناب کرده تا از انتقال این ویروس پیشگیری نمایید.
- در صورت داشتن زگیل تناسلی از اصلاح زگیل با تیغ، کندن، خاراندن و دست زدن آن اجتناب کنید.
- عدم استفاده از وسایل بهداشتی شخصی افراد مبتلا نیز می‌تواند از بروز این بیماری و ویروس جلوگیری نماید.
- در صورت داشتن زگیل تناسلی، شریک جنسی خود را مطلع کرده با رعایت موارد بهداشتی و محافظتی از برقراری روابط جنسی پرخطر خودداری کنید.
زگیل تناسلی یا ویروس HPV چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگرچه وجود این ویروس با نمایان شدن ضایعات یا زگیل قابل مشاهده است، اما به منظور ارزیابی نوع ویروس سرطانی یا غیر سرطانی آزمایشات دیگری به ویژه برای بانوان توصیه می‌شود. تست پاپ اسمیر یکی از روش‌های متداول برای تعیین نوع سرطانی ویروس پاپیلومای انسانی است. در این آزمایش سلول‌های دهانه رحم نمونه برداری شده و برای میزان تغییرات دهانه رحم بررسی می‌شود. در کنار تست پاپ اسمیر، آزمایش DNA نیز به منظور ارزیابی انواع پر خطر ویروس HPV انجام می‌شود. در صورتی که آزمایشات تغییرات غیرعادی سلولی را نشان دهد، نمونه برداری از پوست آسیب دیده نیز توسط پزشک تجویز می‌شود.
پزشک شما می‌تواند زگیل‌های تناسلی خارجی را با نگاه کردن به آن‌ها تشخیص دهد و ممکن است برای تایید، بیوپسی را درخواست کند. تشخیص زگیل‌های داخلی کمی پیچیده‌تر است. پزشک متخصص از آزمایشات زیر برای تشخیص زگیل تناسلی استفاده می‌کنند:
- معاینه لگنی: ممکن است برای بررسی تغییرات دهانه رحم ناشی از زگیل تناسلی، آزمایش پاپ را به عنوان بخشی از معاینه لگنی انجام دهید. پزشک شما همچنین ممکن است تست پاپ اسمیر، کولپوسکوپی رحم را برای بررسی و بیوپسی واژن و دهانه رحم انجام دهد.
- معاینه مقعد: پزشک از دستگاهی به نام آنوسکوپ برای بررسی داخل مقعد شما برای یافتن زگیل استفاده می‌کند.
راه‌های درمان زگیل تناسلی یا ویروس HPV
زگیل تناسلی ممکن است خود به خود از بین برود زیرا سیستم ایمنی شما می‌تواند با عفونتی که باعث آن می‌شود مبارزه کند. با این حال، آن‌ها ممکن است بزرگ‌تر شوند، تکثیر شوند یا به طور فزاینده ای دردناک شوند. از بین بردن زگیل تناسلی احتمال انتشار عفونت را کاهش می‌دهد زیرا یک شیوع فعال راحت‌تر پخش می‌شود.
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، درمان قطعی ویروس HPV امکان پذیر نیست و تنها راه های درمان برای از بین بردن ضایعات پوستی و زگیل ها میسر است. زگیل های ایجاد شده توسط ویروس پاپیلومای انسانی معمولا از طریق کرم ها و محلول های موضعی قابل درمان هستند. د حال حاضر، روش های موثر دیگری برای درمان زگیل تناسلی انجام می شود که به شرح زیر است:
- محلول پودوفیلین: یک محلول موضعی است که باعث از بین رفتن بافت زگیل می‌شود. البته لازم به ذکر است استفاده از این محلول به دلیل تحریکات پوستی مانند خارش، قرمزی، درد و زخم برای مدت طولانی توصیه نمی‌شود.
- کرایوتراپی (انجماد درمانی): در روش کرایوتراپی به کمک گاز نیتروژن ضایعات پوستی منجمد شده و پس از چندین جلسه به طور کامل از بین می‌روند.
- لیزرCO2: این روش یکی از رایج‌ترین و بهترین روش‌ها برای درمان زگیل‌های تناسلی به ویژه در زنان است. در این روش با تاباندن پرتوهای لیزر در مدت زمان کوتاه، زگیل‌ها از بین رفته و امکان بازگشت آن‌ها بسیار کمتر از سایر درمان‌ها است.
- الکتروکوتر: در این روش جریان الکتریکی زگیل‌ها را می‌سوزاند.
- روش برش الکتروسرجری حلقه ای (LEEP): با این روش، پزشک شما از یک حلقه سیمی با بار الکتریکی برای برداشتن زگیل استفاده می‌کند. یک پزشک ممکن است از این روش برای برداشتن زگیل روی دهانه رحم شما استفاده کند.
- داروی موضعی: در صورت استفاده از این روش هفته ای یک بار به مدت چند هفته، محلول یا کرم شیمیایی تجویزی را روی زگیل‌ها می‌زنید. این ماده شیمیایی باعث ایجاد تاول در زیر زگیل می‌شود و جریان خون را متوقف می‌کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است محلول شیمیایی را در مطب خود اعمال کند. همچنین کرم‌های تجویزی وجود دارند که پزشک شما تجویز می‌کند و می‌توانید در خانه از آن‌ها استفاده کنید.
- جراحی: ممکن است پزشک شما زگیل‌هایی را که بزرگ هستند یا به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، با جراحی از بین ببرد.
نتیجه گیری
روش‌های مختلفی برای از بین بردن زگیل تناسلی وجود دارد. ممکن است برای خلاص شدن از شر آن‌ها به چندین درمان نیاز داشته باشید. در طول درمان، شما باید از تماس جنسی خودداری کنید. از بین بردن زگیل تناسلی به معنای درمان HPV نیست، بنابراین پیشگیری بهترین راه است. حتی اگر شیوع فعال نداشته باشید و زگیل‌های شما برداشته شده باشند، همچنان می‌توانید HPV را در حین رابطه جنسی انتقال دهید.
سوالات متداول
آیا داشتن زگیل تناسلی به معنای ابتلا به بیماری مقاربتی است؟
بله. تقریباً تمام موارد این عارضه پوستی توسط HPV ایجاد می‌شود که ویروسی است که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.
آیا واکسنی برای زگیل تناسلی وجود دارد؟
واکسن HPV می‌تواند در برابر انواع خاصی از HPV، از جمله آن‌هایی که باعث زگیل تناسلی و برخی سرطان‌ها می‌شوند، محافظت کند. بیش از 100 نوع مختلف HPV وجود دارد. حتی اگر قبلاً نوعی از HPV را دارید که باعث زگیل تناسلی می‌شود، واکسن می‌تواند شما را در برابر سایر گونه‌های جدی‌تر محافظت کند.
چه کسانی ممکن است به زگیل تناسلی مبتلا شوند؟
زگیل تناسلی همه افراد را درگیر می‌کند. بیشتر در نوجوانان و جوانان شایع است. مردان اندکی بیشتر در معرض خطر هستند.
زگیل تناسلی چقدر طول می‌کشد بهبود یابد؟
زگیل تناسلی و HPV مادام العمر است. این بدان معناست که حتی با درمان برای برداشتن آن‌ها، زگیل‌ها ممکن است عود کنند. پاسخ هر فردی به درمان برای از بین بردن زگیل متفاوت است. اگر زگیل تناسلی دارید، پزشک خود در مورد اینکه کدام گزینه برای از بین بردن زگیل بهتر است صحبت کنید.
آیا می‌توانم بیش از یک بار به زگیل تناسلی مبتلا شوم؟
بله. هیچ درمانی برای HPV، ویروسی که باعث زگیل تناسلی می‌شود، وجود ندارد. در نتیجه، می‌توانید بارها و بارها به زگیل تناسلی مبتلا شوید.
زگیل تناسلی چه عوارضی دارد؟
زگیل تناسلی معمولاً هیچ عارضه جدی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند. سویه HPV که باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شود کم خطر است. سویه‌های HPV که باعث سرطان می‌شوند، همان‌هایی نیستند که باعث زگیل تناسلی می‌شوند.
