بیماری‌های شایع هورمونی زیادی وجود دارند که ممکن است برخی از بانوان را درگیر کنند. مهم‌ترین مسئله این است که در رابطه با مشکل به وجود آمده اطلاعات کاملی داشته باشید تا بتوانید بهترین راه درمانی را انتخاب کنید. یکی از مشکلات شایع هورمونی که طبق آمار تاکنون حدود 11 درصد بانوان را مبتلا کرده است، سندروم تخمدان پلی کیستیک است. در این مقاله با ما همراه باشید تا علائم این بیماری را بررسی کرده و بهترین راه درمانی را برای شما عزیزان شرح دهیم.
سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
سندروم تخمدان پلی کیستیک مشکلی هورمونی است که زنان را در سنین باروری (15 تا 44 سالگی) تحت تاثیر قرار می‌دهد. حدود 2.2 تا 26.7 درصد از زنان در این گروه سنی به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند. طبق مطالعات انجام شده حدود 70 درصد زنان مبتلا به سندروم پلی کیستیک از آن آگاه نیستند. سندروم تخمدان پلی کیستیک بر تخمدان‌های زنان و اندام‌های تناسلی که استروژن و پروژسترون تولید می‌کنند تأثیر می‌گذارد. همچنین تخمدان‌ها مقدار کمی هورمون مردانه به نام آندروژن تولید می‌کنند. تخمدان‌ها تخمک‌هایی را آزاد می‌کنند تا توسط اسپرم مرد بارور شوند.
آزاد شدن یک تخمک در هر ماه تخمک گذاری نامیده می‌شود. از طرفی هورمون‌های FSH و LH که در غده هیپوفیز تولید می‌شوند، تخمک گذاری را کنترل می‌کنند. FSH تخمدان را تحریک می‌کند تا یک فولیکول (کیسه ای حاوی تخمک) تولید کند و سپس LH تخمدان را تحریک می‌کند تا یک تخمک بالغ آزاد کند. سندروم تخمدان پلی کیستیک دارای علائم مختلفی است که بر تخمک گذاری و تخمدان‌ها تاثیر می‌گذارد. سه ویژگی اصلی این سندروم عبارتند از:
- پریود نامنظم
- وجود کیست در تخمدان‌ها
- بالا بودن سطح هورمون‌های مردانه
در افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، کیسه‌های کوچک پر از مایع بسیاری در داخل تخمدان رشد می‌کنند. کلمه‌ی «پلی کیستیک» به معنای کیست‌های زیاد است. هر یک از این کیسه‌ها در حقیقت فولیکول‌های حاوی تخمک‌های نابالغ هستند. تخمک‌ها هرگز به اندازه ای بالغ نمی‌شوند که باعث شروع تخمک گذاری شود. عدم تخمک گذاری سطح استروژن، پروژسترون، FSH و LH را تغییر می‌دهد. سطح پروژسترون کمتر از حد معمول است، در حالی که سطح آندروژن بالاتر از حد معمول است. بالا بودن سطح هورمون‌های مردانه چرخه قاعدگی را مختل می‌کند، بنابراین زنان مبتلا به سندروم پلی کیستیک کمتر از حد معمول پریود می‌شوند.
برای دریافت مشاوره کافی است شما موبایل خود را وارد کنید.
علل ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک
پزشکان علل ایجاد سندروم تخمدان پلی کیستیک را به طور دقیق نمی‌دانند. آن‌ها بر این باورند که سطوح بالای هورمون‌های مردانه مانع از تولید هورمون‌های تخمدان‌ها و ساخت تخمک‌های طبیعی می‌شود. ژن‌ها، مقاومت به انسولین و التهاب همگی در تولید بیش از حد آندروژن دخیل هستند.
علائم شایع سندروم تخمدان پلی کیستیک
- پریود نامنظم: عدم تخمک گذاری مانع از ریزش دیواره‌ی داخلی رحم در هر ماه می‌شود. برخی از زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک کمتر از هشت بار در سال پریود می‌شوند یا به طور کلی هیچ دوره قاعدگی به طور طبیعی ندارند.
- خونریزی شدید: از آنجایی که در سندروم تخمدان پلی کیستیک ساخته شدن دیواره‌ی داخلی رحم بیشتر طول می‌کشد، ممکن است پریود شدید و سنگینی داشته باشید.
- رشد موهای زائد: بیش از 70 درصد از زنان مبتلا به این عارضه روی صورت و بدن خود از جمله کمر، شکم و سینه موهای زائد در می آورند که به آن هیرسوتیسم می گویند.
- آکنه: هورمون‌های مردانه ممکن است پوست را چرب‌تر از حد معمول کرده و باعث ایجاد جوش در نواحی مختلف بدن مانند صورت، سینه و قسمت بالای کمر شوند.
- افزایش وزن: تقریبا 80 درصد زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک اضافه وزن دارند.
- ریزش مو با الگوی مردانه: در سندروم تخمدان پلی کیستیک موهای سر نازک تر شده و ممکن است ریزش داشته باشند.
- تیرگی پوست: وجود لکه‌های تیره در چین‌های بدن مانند گردن، کشاله ران و زیر سینه‌ها می‌تواند از علائم دیگر این سندروم باشد.
- سردرد: تغییرات هورمونی می‌تواند باعث سردرد در برخی از زنان شود.
بیشتر بخوانید: پرینورافی چیست و به چه منظور انجام می‌شود؟
سندروم تخمدان پلی کیستیک چگونه بر بدن تاثیر می‌گذارد؟
بالا بودن غیر طبیعی سطح آندروژن می‌تواند بر باروری و سایر جنبه‌های سلامتی تأثیر بگذارد. سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکن است سبب ناباروری، آپنه خواب، سرطان آندومتریوز و افسردگی شود.
تشخیص سندروم پلی کیستیک
پزشکان معمولا سندروم تخمدان پلی کیستیک را در زنانی که دارای حداقل دو مورد از علائم زیر هستند، تشخیص می‌دهند:
- بالا بودن سطح آندروژن
- چرخه‌ی قاعدگی نامنظم
- وجود کیست در تخمدان
درمان‌های رایج سندروم تخمدان پلی کیستیک
قرص‌های ضد بارداری و سایر داروها می‌توانند به تنظیم چرخه قاعدگی و سایر علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک مانند رشد مو و آکنه کمک کنند. مصرف روزانه‌ی قرص‌های ضد برداری می‌تواند سطح هورمون‌ها را تنظیم کند، تخمک گذاری را تنظیم کند، رشد موهای زائد را متوقف کند و از سرطان آندومتریوز جلوگیری کند.
قرص متفورمین نیز برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می‌شود اما با بالا بردن سطح انسولین به درمان سندروم پلی کیستیک نیز کمک می‌کند که باید حتما با دستور پزشک در صورت لزوم مورد استفاده قرار گیرد. یکی دیگر از روش‌های درمانی سندروم تخمدان پلی کیستیک روش جراحی است. در صورتی که سایر درمان‌ها مؤثر واقع نشوند، جراحی می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای بهبود باروری باشد. سوراخ کردن تخمدان روشی است که با لیزر یا سوزن نازک گرم شده در تخمدان سوراخ‌های کوچکی ایجاد می‌کند تا تخمک‌گذاری طبیعی را بازیابی کند.
برای دریافت مشاوره کافی است شما موبایل خود را وارد کنید.
ناباروری در بانوان مبتلا به pcos چگونه درمان می‌شود؟
اغلب خانم‌هایی که به تخمدان پلی کیستیک دچار هستند و در کنار این مشکل، اضافه وزن نیز دارند؛ در تخمک گذاری مشکلات زیادی دارند و همین امر موجب بروز ناباروری در این افراد می‌شود. یکی از ساده‌ترین راه‌هایی که بهترین دکتر زنان و زایمان برای این بیماران در نظر می‌گیرد، استفاده از داروهای هورمونی است که تخمک گذاری را بهبود بخشد. به عنوان مثال کلومیفن سیترات یکی از داروهایی است که در این روند به درمان ناباروری کمک شایانی می‌کند. در حقیقت پایه اصلی همه درمان‌ها تحریک تخمک گذاری است.
متخصص زنان به تخمدان افرادی که به ناباروری پیشرفته در اثر این بیماری مبتلا هستند و با داروهای درمانی نتیجه ای مثبت دریافت نکردند، هورمون گنادوتروپین تزریق می‌کنند که تخمدان بیش از اندازه مورد نظر تحریک شود. این داروها بسیار حساس بوده و دوز مصرفی آن‌ها بسیار مهم است، به همین دلیل حتما باید تحت نظر پزشک زنان مصرف شوند. ناگفته نماند اضافه وزن مفرط نیز به تنهایی موجب تنبلی و کم تحرکی تخمک‌ها می‌شود، بنابراین توصیه ما این است اگر به این بیماری دچار هستید حتما وزن خود را زیر نظر پزشک کاهش دهید.
بیشتر بخوانید: ماندگاری لابیاپلاستی چقدر است؟
نکات مربوط به سبک زندگی فرد مبتلا به pcos
زمانی که خانمی با معاینات و بررسی‌ها متوجه سندروم تخمدان پلی کیستیک خود شد حتما باید سبک زندگی خود را اصلاح نماید. شاید برایتان جالب باشد بدانید حتی اگر حدود 5 درصد از وزن خود را کاهش دهید نیز به بهبود این سندروم کمک زیادی کردید. بانوانی که به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار خون و …. دچار هستند، حتما باید آن را تحت کنترل بگیرند و در حالت تعادل نگه دارند. رژیم‌ها و عادت غذایی خود را تغییر داده و کاهش وزن را شروع کنید. توصیه ما این است که از رژیم‌های غذایی دارای کربوهیدرات استفاده کنید زیرا عدم جذب کربوهیدرات در کاهش وزن بسیار موثر است. چرخه قاعدگی فرد از نظر نظم باید حتما تحت معاینه دکتر زنان خوب قرار بگیرد.
