خانم ها در طول زندگی خود در رده های سنی میانسالی با مشکلاتی نظیر بی اختیاری ادرار رو به رومی‌شوند که تجربه بسیار ناخوشایندی برایشان است. در حقیقت علت اصلی این موضوع، از بین رفتن کنترل اسفنکتر ادراری است و یا اینکه میزان کنترل ضعیف می‌شود. البته این عارضه در آقایان هم مشاهده می‌شود اما میان بانوان شایع تر است. از جامعه آماری بانوان، حدودا 40 در صد خانم ها به بی اختیاری ادراری دچار می‌شوند. در این مقاله دلایل ابتلا به این عارضه و ساده ترین راه درمانی را برای شما گردآوری کردیم تا در کوتاه ترین زمان بهبود یابید.
منظور از بی اختیاری ادرار چیست؟
در واقع بی اختیاری ادرار به این معناست که فرد توانایی کنترل ادرار خود را ندارد و هنگام قرارگیری در شرایطی، مانند سرفه کردن، عطسه کردن و … دچار نشت ادرار می‌شوند. بی اختیاری ادرار در زمان بارداری نیز برای برخی از بانوان به وجود می‌آید. این عارضه باافزایش سن نیز بیشتر می‌شود. خانم های باردار باید حتما برای رفع و بهبود این عارضه به بهترین دکتر زنان و زایمان مراجعه کنند. امروزه درمان های راحت در کوتاه ترین زمان برای بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد و فرد از نشت ادرار غیرارادی رهایی می‌یابد.
بی اختیاری ادرار در بانوان بسیار شایع بوده و جالب است بدانید که مصرف سیگار و چاقی دو عامل مهم ابتلا به این عارضه هستند.
انواع بی اختیاری ادرار
ابتدا باید این نکته را بدانید که دلایل ایجاد بی اختیاری با انواع آن، رابطه مستقیمی دارد. در ادامه به توضیحات بیشتر در این باره خواهیم پرداخت:
بی اختیاری ادرار استرسی
این نوع از بی اختیاری ادرار با عواملی چون چاقی، بارداری، یائسگی، سن، هیسترکتومی در ارتباط است. در این نوع، فرد با قرار گرفتن تحت شرایطی که موجب تنش و استرس وی شود، دچار نشت ادرار می‌شود.
بی اختیاری اضطراری
بی اختیاری اضطراری اغلب به دلیل التهاب مخاط مثانه، بیماری های پارکینسون، سکته مغزی و … ایجاد می‌شود. افزایش اندازه پروستات یکی از تحریک کننده ترین دلایل برای ایجاد بی اختیاری ادرار در آقایان است.
بی اختیاری سرریز
گاهی بانوان به عارضه انسداد مثانه دچار می‌شوند که در نهایت منجر به بی اختیاری ادراری خواهد شد. سنگ های ادراری و یبوست از مواردی هستند که این نوع عارضه را ایجاد می‌کنند.
بی اختیاری کامل
گاهی بی اختیاری ادرار از نشت ادرار فراتر است و به دلایل نقص مادرزادی، آسیب های نخاعی یا فیستول ایجاد می‌شود.
عوامل موثر در ابتلا به بی اختیاری ادرار
- جنسیت: بیماری شایع بی اختیاری ادرار در بانوان بسیار بیشتر از آقایان شایع است. بارداری، زایمان طبیعی و آناتومی بدن بانوان از دلایلی هستند که باعث بروز بی اختیاری ادرار می‌شوند. ناگفته نماند در آقایان بزرگترین و مهمترین دلیل ابتلا به بی اختیاری ادرار، غده پروستات است.
- سن: با افزایش سن، قدرت عضلات کاهش می‌یابد و همچنین میزان ذخیره ادرار را کاهش می‌دهد به همین دلیل در به وجود آمدن این بیماری حتی سن نیز دخیل است.
- اضافه وزن: افزایش بیش از حد وزن سبب شده تا فشار زیادی بر عضلات وارد شود و به مرور این اثر در هنگام عطسه یا سرفه کردن نیز نمایان خواهد شد.
- بیماری های مزمن: بیماری هایی نظیر دیابت میزان ادرار را افزایش داده و گاهی موجب می‌شوند تا کنترل ادرار از فرد سلب شود.
عوارض بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادراری شاید برای افراد ساده به نظر برسد اما اینطور نبوده و این عارضه خود می‌تواند به بیماری دیگر نیز منجر شود. عفونت ادراری، مشکلات پوستی و … از عوارض این بیماری هستند. بی اختیاری ادراری، در طولانی مدت منجر به عفونت پوستی برای فرد می‌شود. همچنین ناگفته نماند که بانوان مبتلا به بی اختیاری در سنین بالا اغلب به عفونت های ادراری ناشی از این مورد مبتلا می‌شوند. همچنین یکی از مهمترین عوارضی که بی اختیاری برای تمامی افراد به همراه دارد این است که فرد را از محیط های اجتماعی مانند محل کار و محیط های شلوغ و … دور می‌کند.
تشخیص بی اختیاری ادراری
مهمتر از به وجود آمدن این بیماری، تشخیص صحیح و به موقع آن است که در زمان مناسب اقدامات درمانی انجام شود. فرد بعد از مراجعه برای معاینه ابتدا مورد معاینه فیزیکی قرار می‌گیرد و سپس باید حتما سرفه کند تا پزشک در صورت وجود بیماری با علائم آن مواجه شود. در طی معاینات وضعیت مثانه را مورد بررسی قرار می‌دهند. مقدار ادرار تخلیه شده باید در اینوضعیت ثبت شود و تعداد دفعات نیز یادداشت شود. در طی این معاینات، میزان ادرار تخلیه شده و باقی مانده در مثانه نیز اندازه گیری می‌شود تا در صورت وجود انسداد مجاری ادراری، درمان و اقدامات لازم انجام شود.
درمان بی اختیاری ادراری
بانوان برای درمان بی اختیاری ادرار باید حتما به بهترین دکتر زنان و زایمان مراجعه کنند. در ابتدا پزشک، عواملی چون شرایط بیمار، میزان پیشرفت بی اختیاری، سن و سلامت عمومی و روانی را مورد بررسی قرار داده و اقدامات لازم برای برقراری کنترل مثانه را شروع می‌کند. در ابتدا از ساده ترین روش یعنی به تاخیر انداختن ادرار استفاده می‌کنند. در مراحل ابتدایی بیمار باید آموزش بیند که تمرینات لازم برای به تاخیر انداختن ادرار را انجام دهد. یکی دیگر از راه های درمانی تخلیه ادرار در دو نوبت است. به این معنا که فرد باید میزانی از ادرار خود را تخلیه و مقداری از آن را در مثانه برای مدت سی الی شصت ثانیه نگه دارد و مجدد به تخلیه ادرار بپردازد. دکتر زنان برای شخص مراجعه کننده، جدول زمانی آماده می‌کند و به این ترتیب است که فرد باید بعد از گذشت مدت زمانی مشخص، برای تخلیه ادرار به دستشویی برود. برای مثال هر یک ساعت یک بار. سایر روش های درمانی برای بهبود و رفع بی اختیاری ادرار وجود دارد که ابتدا نیاز است تا شرایط بیمار مورد بررسی قرار گیرد.
درمان دارویی بی اختیاری ادرار
دکتر زنان علاوه بر روش های درمانی نظیر تمرینات کگل، تقویت سازی مثانه و … از دارو درمانی نیز استفاده می‌کند. امروزه از روش تزریق بوتاکس برای درمان بی اختیاری ادرار نیز بهره می‌برند. رادیوفرکوئنسی نیز از روش های درمانی کاربردی بشمار می‌رود.
آیا می‌توان از ابتلا به بی اختیاری ادرار جلوگیری کرد؟
این مورد گاهی امکان پذیر است اما در برخی موارد نمی‌توان مانع بروز این بیماری شد. افراد برای اینکه سلامت خود را به خطر نندازند حتما وزن خود را در حالت نرمال و تعادل نگاه دارند و از تمیرنات کگل غافل نشوند. مواد غذایی اسیدی و مصرف موارد دخانیاتی، مثانه را تحریک کرده و به تدریج موجب بی اختیاری ادرار می‌شود. برای اینکه از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید باید از تمامی موارد ذکر شده اجتناب کنید.
